Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում խաղաղապահների տեղակայման հարցը նոր չէ

Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, պատասխանելով արաբական Al Jazeera-ի՝ Լեռնային Ղարաբաղ ռուս խաղաղապահներ տեղակայելու մասին հարցին, հայտարարել է, որ նման հարցերը կարող են քննարկվել ավելի լայն կոնտեքստում ԵԱՀԿ ՄԽ շրջանակներում։ Այս հայտարարությունը ԶԼՄ-ների մեծ մասը, հատկապես ռուսականները ընկալեցին որպես Երեւանի պատրաստակամությունը քննարկել ռուս խաղաղապահների՝ ԼՂ-ում տեղակայման հարցը։ Դրան հետեւեց Մոսկվայի որոշակի ռեակցիան։ Պետդումայի՝ ԱՊՀ գործերով կոմիտեի փոխնախագահ Կազբեկ Թայսաեւը հայտարարեց, որ Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման հարցը, որտեղ արդեն մի շաբաթ է սրվել է իրավիճակը Երեւանի եւ Բաքվի միջեւ, պետք է քննարկվի։ Նա չի ասել, թե կտեղակայվի թե ոչ, սակայն վստահություն է հայտնել, որ հարցը անպայմանորեն կքննարկվի։ Պարզաբանումով հանդես եկավ նաեւ Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը, հայտարարելով, որ խաղաղապահները կարող են տեղակայվել միայն կողմերի համաձայնությամբ։ Ու թեեւ հայկական ռեսուրսներում հայտնվեցին հայտարարություններ ու հրապարակումներ, որ ռուսական մամուլը Փաշինյանի խոսքերը կտրել է կոնտեքստից ու հրապարակել եւ այլն, սա ամենեւին չի նշանակում, որ ռուսական լրատվամիջոցները կեղծիք են անում, այլ այն, որ իրականում իրավիճակը բավական հագեցած է եւ այստեղ բավական շատ ուժեր են ներգրավված։ Բանն այն է, որ երբ անցյալ տարի ամռանը հանդիպեցին ՀՀ ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանն ու այն ժամանակվա Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովը, խոսվեց ի հայտ եկած՝ նոր հին նյուանսների մասին՝ Ղարաբաղյան բանակցություններում։ Մամեդյարովի այն ժամանակվա հայտարարությունից պարզ էր դառնում, որ Մինսկի խումբը վերադարձել է միջազգային խաղաղապահներ տեղակայելու հարցին հակամարտության գոտում, եւ առաջարկ էր ներկայացվել համանախագահների կողմից, որը կողմերը պետք է երկու երեք ամսվա ընթացքում քննարկեին։ Իրականում, խաղաղապահների տեղակայման հարցը նոր բան չէ։ Այն արձանագրված է Մադրիդյան սկզբունքներում, որի հիմքի վրա իրականացվում են բանակցությունները։ Խնդրին մեկ անգամ չէ, որ անդրադարձ կատարվել է։ Այն ժամանակ դեռ ադրբեջանական փորձագիտական հանրույթը ակնարկում էր, որ եթե խաղաղապահների տեղակայման հարցը Բաքվի դիվանագետները չկարողանան հանել օրակարգից, ապա նախընտրելի կլիներ, որպեսզի դրանք լինեին կամ ռուսներ կամ ներկայացնեին ԱՊՀ-ն, քանի որ հակառակ դեպքում, այլ խաղաղապահների առկայությունը կարող էր բերել Կոսովոյի նախադեպը։ Ըստ ամենայնի, Հայաստանի վարչապետը Al Jazeera-ի հետ զրույցում չի մերժել այս մոտեցումը, այլ պարզապես այն պատվիրակել է Մինսկի խմբի կոմպիտենցիային։

Այս թեմայով
am