Արդեն չորս տարի է Ահարոն Սահակյանը ստանձնել է Կոտայքի մարզպետի պաշտոնը։ 

Նա Կոտայքի մարզպետ է նշանակվել 2021 թվականի մայիսի 27-ին։ 

MegaNews.am-ը զրուցել է վերջինիս հետ՝ փորձելով պարզել՝ այս տարիների ընթացքում ինչ աշխատանքներ են կատարվել, ինչ խնդիրներ են լուծվել, և ինչ խնդիրներ կան, որոնք պիտի լուծվեն առաջիկայում։ 

Վերջին տարիների ընթացքում Կոտայքում աշխատանքները հիմնականում ուղղված են եղել մարզի ենթակառուցվածքների բարելավմանը, բարեկարգմանը։ 2024 թվականին սուբվենցիոն ծրագրերով հաստատված ( http://kotayk.mtad.am/reports/  ) 31 ծրագրից 9-նավարտվել է, 12-ը գտնվում է ընթացքի մեջ, իսկ  10 ծրագիր պայմանագրերի կնքման փուլերում է․դրանք կիրականացվեն 2025 թվականին: «Կան ուղղություններ, որոնց վրա շեշտը դրվել է մեր աշխատանքի ընթացքում․ կրթօջախների վերակառուցում, կառուցում։

Մարզում կան բազմաթիվ դպրոցներ ու մանկապարտեզներ, որոնք զրոյից են կառուցվել։  Աշխատանքային հիմնական ուղղությունները նրանք են, որոնք ավելի բարեկեցիկ ու հարմարավետ կդարձնեն Կոտայքում բնակվող քաղաքացիների կյանքը՝ ավտոմայրուղիների նորոգում, ներհամայնքային ճանապարհների վերանորոգում, փողոցները  լուսավորությամբ ապահովելու աշխատանքներ։ Ոռոգման ցանցի հետ կապված ևս մեծ աշխատանքներ են կատարվել մարզում։ Նաիրի համայնքում շուրջ 300 միլիոն դրամի աշխատանքներ են կատարվել․ ոռոգման ցանց է հիմնվել, որը նախկինում չի եղել։

Այն հնարավորություն է տալիս Քասախ գյուղն ապահովել ոռոգման ջրով»,- մանրամասնում է Կոտայքի մարզպետը։

2025 թվականի ընթացքում շուրջ 19․4 միլիարդ դրամի սուբվենցիոն ծրագրերի հայտ է ներկայացվել։

Այդ ծրարգերի մի մասն արդեն միջգերատեսչական հնանձնաժողովը հաստատել է։ 2025 թվականի սուբվենցիոն որոշ ծրագրեր արդեն իսկ սկսել են կյանքի կոչվել, շինարարության փուլը մեկնարկել է։   Կոտայքի մարզում  մարզպետի աշխատակազմի ենթակայությամբ գործում է 89 հանրակրթական ուսումնական հաստատություն՝ 58-ը միջնակարգ,  31-ը` հիմնական, ԿԳՄՍ նախարարության ենթակայության  ներքո՝ 11 հանրակրթական ուսումնական հաստատություն,10 ավագ դպրոց, 1 կրթահամալիր, 6 պետական քոլեջ, 5 արհեստագործական ուսումնարան,1 ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություն (Արամ Մանուկյանի անվան մարզառազմական մասնագիտացված դպրոց):  

Այս պահին Կոտայքի մարզում կառուցվում է 8 դպրոց։ Աբովյանի թիվ 2  դպրոցը մեկ ամիս առաջ է հանձնվել շահագործման, Կաթնաղբյուր գյուղում ևս բոլորովին վերջերս է դպրոցը շահագործման հանձնվել։  Հրազդան համայնքում անցյալ տարի շահագործման է հանձնվել Ջրառատ բնակավայրի միջնակարգ դպրոցը։

Հրազդան քաղաքի թիվ 2 դպրոցի շինարարական աշխատանքները 2025 թվականի սեպտեմբերին կավարտվեն։ Կոտայքի մարզպետն ասում է՝ անշուշտ, իրենց աշխատանքներում կան նաև թերացումներ, քանի որ ըստ նրա՝ յուրաքանչյուր քաղաքացու, պաշտոնյայի աշխատանքում թերացումներ լինում են։  «Շինարարական աշխատանքները, որոնց մասին խոսեցինք, կարելի է բարելավել․ կարելի է որակը, տեմպերը լավարկել։ Հնարավոր է՝ մի քիչ ավելի ատաշխատելու պարագայում այդ շինարարական կառույցների որակն ավելի բարձրացվի։  Բայց, սա համընդհանուր թերություն է։ Այսքան մեծ ծավալի աշխատանքներ ՀՀ-ում համենայն դեպս ես չեմ հիշում։

Գուցե այսպիսի մեծ ծավալներով շինարարական աշխատանքների պատրաստ չէինք, բայց ես ամեն տարի զգում եմ, որ և՛ շինարարների, և՛ մեզ մոտ այդ աշխատանքներն ավելի ճիշտ ու արագ են կազմակերպվում։

Անդրադառնալով մարզի ու Կառավարության փոխգործակցության արդյունավետությանը՝ Կոտայքի մարզպետն ասում է՝ վերը թվարկված աշխատանքները հե՛նց այդ փոխգործակցության արդյունքն են։

Ահարոն Սահակյանն ընդգծում է՝ իր պաշտոնավորման օրոք որևէ ծրագիր չի խափանվել։ Այն, ինչ պլանավորվել է, ավարտին է հասցվել։  Ըստ այդմ՝ մարզպետը համարում է, որ  համագործակցությունը բավական արդյունավետ է։   2023 թվականին Արցախից բռնի տեղահանված շուրջ 26 հազար անձ շուրջ մեկ շաբաթվա ընթացքում տեղավորվել է Կոտայքում։  «Կարող եմ վստահաբար ասել՝ բավական լավ պայմաններում կարողացանք տեղավորել մեր հայրենակիցներին։ Դա կապված է նաև այն հանգամանքի հետ, որ մեր մարզում հյուրանոցները, հանգստյան տները և այդ տիպի ենթակառուցվածքները բավական շատ են։ Կոտայքում հաստատվող մեր հայրենակիցների քանակի մեծությունը պայմանավորված էր նաև այն փաստով, որ Կոտայքում նախկինում՝ դեռ 1990-ականներից, գուցե դրանից առաջ էլ, ապրում են բավական շատ արմատներով արցախցիներ (հատկապես Աբովյան, Չարենցավան, Հրազդան համայնքներում), ուստի բռնի տեղահանվածերը նաև իրենց բարեկաների մոտ էին գալիս։ 

Այս պահին 19 050 Արցախցի է բնակվում Կոտայքի մարզում»,- ասում է մարզպետն ու հավելում՝ ժամանակի ընթացքում Կատայքում ապրող արցախցիների թիվը պակասում է՝ մեծապես պայմանավորված այն հանգամանքով, որ նրանք այլ մարզերում են հաստատվում, երբ բնակարանների ապահովման ծրագրից են օգտվում։

«Եթե արցախցի մեր հայրենակիցները ցանկանում են Կոտայքում բնակարան ձեռք բերել, ապա պետության կողմից՝ մեկ անձին տրվող գումարը 3 միլիոն դրամ է, որը ամենանվազ ցուցանիշն է մարզերում։

Բայց, ես Արցախից բռնի տեղահանված ընտանիքներ գիտեմ, որ բազմանդամ են, և իրենց մոտ ստացվում է․ գուցե, գումարում են նաև իրենց խնայած գումարը, և  5-6 հոգուց բաղկացած ընտանիքը կարողանում է գյուղերում տուն գնել։ Արդեն այդ պրոցեսը կա։

Դեռևս չեմ կարող որևէ թիվ նշել, բայց մեր հայրենակիցների հետ շփվելիս գիտեմ, որ շատերն այդպես են անում»,- ասում է մարզպետը։  

Ահարոն Սահակյանը կարևորում է մարզի զարգացմանն ուղղված ջանքերում նաև երիտասարդների մասնակցությունը։

Մարզպետը պարբերաբար հանդիպում է երիտասարդների հետ։ Կոտայքում կա երիտասարդական խորհրդատվական մարմին։ Համայնքներն էլ ունեն նման կառույցներ։ Կրթության, մշակույթի և սպորտի վարչությունը բոլոր համայնքերում ծրագրեր է իրականացնում։

Ամսական մեկ-երկու այդպիսի ծրագիր է իրականացվում։ 

  «2025 թվականի մայիսի սկզբին   «Գառնի»  վոլեյբոլի աղջիկների թիմը միջազգային մրցաշարի է մասնակցել Նիժնի Նովգորոդում և հաջողություններ գրանցել։

Այսպիսի թիմեր կան տարբեր համայնքներում․ և՛ սպորտի, և՛ մշակույթի ասպարեզում մեր քաղաքացիները բավական ակտիվ են։ Մենք էլ փորձում ենք ինչով հնարավոր է աջակցել իրենց»,- ասում է Կատայքի մարզպետը։

Խոսելով կրթության և առողջապահության ոլորտներում առկա խնդիրների ու դրանց լուծման ուղիների մասին՝ Ահարոն Սահակյանը հիշեցնում է՝ այս ոլորտներում քաղաքականություն մշակողները ԿԳՄՍ և ատողջապահության նախարարություններն են։ Իսկ մարզային իշխանությունները կազմակերպում են այդ քաղաքականության ինտեգրումը։ «Վերջերս կառավարության որոշման համաձայն՝ մարզպետարանի ենթակայության տակ գտնվող բժշկական կենտրոնները մարզպետարանի ենթակայությունից դուրս եկան։ Դրանք արդեն ամբողջությամբ Առողջապահության նախարարության ենթակայության տակ են գտնվում։ Մարզի ենթակայության տակ մնացել են ամբուլատորիաները, պոլիկլինիկաները։

Այն քաղաքականությունը, որ մշակվում է Կառավարության կողմից, մենք ջանում ենք իրականացնել»,- մանրամասնում է Կոտայքի մարզպետը։  

Վերջինս վստահ է՝ Կոտայքի մարզը տնտեսական զարգացման բավական մեծ պոտենցիալ ունի, որի քիչ տոկոսն է օգտագործվում։

Այսպիսի ոլորտներ են զբոսաշրջությունը, գյուղատնտեսությունը։ Օրինակ՝ գյուղնշանակության հողերի 50 տոկոսից ավելին, որը հնարավոր է մշակել, չի մշակվում, բայց ամեն դեպքում, տարեցտարի այդ ոլորտում էլ առաջընթաց է դիտվում՝  ենթակառուցվածքների զարգացմամբ պայմանավորված։

Օրինակ՝ ոռոգման համակարգում կատարրված հսկայական աշխատանքները հնարավորություն են տվել ավելացնել մշակվող հողատարածքները։ Բարձր տեմպերով զարգանում են ջերմոցային տնտեսությունները։ Կոտայքի մարզում բարենպաստ պայմաններ կան ջերմոցային տնտեսության հիմնման համար։ Ջերմոցներում հիմնականում ծաղիկ են աճեցնում։ Միայն Գողթում 30 հեկտար ծաղկի ջերմատներ կան, որը, Կոտայքի մարզպետի հավաստիացմամբ, տարածաշրջանում աենամեծն է։  «Այսօր Ռուսաստանի Դաշնություն են  արտահանվում այդ ծաղիկները։ Նոր Գյուղում էլ ծաղկի շատ ջերմոցներ կան։ Գողթում առկա 30 հեկտար ջերմոցային այդ գտարածքները մեկ-երկու տարի անց դառնալու են 40 հեկտար և ավելի։  Այդ ներուժը կա։  Հենց այս պահին էլ մեր մարզում մի քանի տեղ ջերմոցային տնտեսություններ են հիմնվում։ Ձորաղբյուրում բավական մեծ ջերմոցային տարածքներ կան, որտեղ բանջարեղեն են մշակում․այն նույնպես արտահանվում է»,- ասում է Կոտայքի մարզպետը։

Ըստ նրա՝ զբոսաշրջության ոլորտում մեծ աշխատանքներ պետք է կատարվեն․ այդ ոլորտին հարկավոր է ուշադրություն դարձնել, քանի որ այն ահռելի պոտենցիալ ունի։ 

Հարցին՝ իսկ ի՞նչն է խանգարում այս ոլորտի զարգացման ընթացքին, մարզպետը պատասխանում է՝ եթակառուցվածքների մաշվածությունը։ Հատկապես Ծաղկաձորում ենթակառուցմածքների վրա լուրջ ներդրումներ անելու կարիք կա, օրինակ՝ ճոպանուղու վրա, բայց ցավոք, չի արվում։   

«Ես այդ ուղղությամբ նաև տնօրինողի՝ Օլիմպիական կոմիտեի  հետ եմ կապի մեջ։ Փորձում ենք ելքեր գտնել, որպեսզի ինչ-որ լուծում տրվի, որովհետև Ծաղկաձորի ներկայիս ենթակառուցծքները չեն համապատասխանում այն նորմերին, որոնք այսօր պահանջում են զբոսաշրջիկները։

Օրինակ՝ Արագածոտնի մարզում՝ Մայլերում հիմնվել է դահուկասահքի ուղիներ, որոնք բավականին լավ պայմաններում են։

Ամեն դեպքում, կարող եմ շեշտել՝ Կառավարության և մեր կողմից արվում է ամեն ինչ, որ Ծաղկաձորում զբոսաշրջությունը զարգանա։ Ճանապարհաշինության հարցում լուրջ աշխատանք է տարվել։ Այնտեղ կենտրոնական փողոցներն արդեն պատշաճ վիճակում են։ Միայն մեկ միջպետական փողոց է մնացել, դա էլ պլանավորում ենք այս տարի կարգի բերել ու ավարտել»,- վստահեցնում է Կոտայքի մարզպետը։  

2024 թվականի տվյալներով Կոտայքի մազի համայնքներին բաժին ընկած շինթույլտվությունների քանակը շատ մեծ է եղել։ Մեծ տեմպերով շինարարական աշխատանքներ են ընթանում մարզում։ Մարզպետն ասում է՝ շինթույլտվությունների մեծ քանակությամբ Երևանին հաջորդում է Կոտայքը։ Այս մարզում բնակվելու մեծ պահանջարկ կա։ Եկամտային հարկի վերադարձի միջոցով շատերը Երևանում և մարզերում բնակարաններ ձեռք բերեցին վերջին տարիներին, և քանի որ այժմ արդեն այդ ծրագրով մայաքաղաքում բնակարան գնել հնարավոր չէ, միայն մարզերում կարելի է ձեռք բերել, շատերը նախըտնդրում են հենց Կոտայքում բնակարան գնել։ «Չարենցավանը, որը համարվում էր մարզի տնտեսապես ամենաթույլ համայնքներից մեկը, այսօր զարգացել է, այնտեղ բազմաբնակարան շենքերի պահանջարկ կա։

Ընկերություններ կան, որ բազմաբնակարան շենքների կառուցման հայտեր են ներկայացրել»,- բացատրում է մարզպետը։

Ահարոն Սահակյանն ասում է՝ Կոտայքը այլ մարզերի հետ համեմատելով՝ կարելի  է փաստել, որ այնտեղ իրավիճակը տարբերվում է։ Դա պայմանավորված է նաև այն փաստով, որ մարզը երևանամերձ է, ուստի բնակչության մի մասը մայրաքաղաքում է աշխատում։ Ջերմոցներում, այգիներում ինտենսիվ աշխատանքներ են տարվում։

Մարզում մի քանի հարյուր հեկտար այգի է հիմնվել Ահարոն Սահակյանի պաշտոնավարման օրոք։   

«Մի ցուցանիշ ասեմ․ համայնքային բյուջեն, ինչպես գիտեք, բաղկացած է դոտացիայից (որը տալիս է Կառավարությունը) և սեփական եկամուտներից։

Մեր մարզը միակն է, որտեղ դոտացիան և սեփական եկամուտները հավասարվել են։ 2021 թվականին 70-30 հարաբերակցություն էր տոկոսային առումով, այսինքն՝  միայն դոտացիան 70 տոկոս էր կազմում, իսկ սեփական եկամուտները՝ 30 տոկոս։ Իսկ հիմա եկել, հավասարվել են։ 2025թվականին 9 միլիարդ 440 միլիոն դրամ մարզի համայնքների սեփական եկամուտներն են եղել, 9 միլիարդ 500 միլիոն դրամ էլ եղել է տրված դոտացիան։ Մեր մարզի հետ կապված թվերը, փաստերը խոսում են տնտեսապես համեմատաբար ավելի ակտիվ վիճակի մասին։ Հաշվի առնելով հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը՝ ահռելի տարբերություն չկա Կոտայքի և մնացյալ մարզերի մեջ, բայց համեմատաբար սոցիալ-տնտեսական վիճակը, կենսամակարդակն ավելի բարձր են»,- մանրամասնում է մարզպետը։

Հարցին՝ հե՞շտ է աշխատել Սևակ Միքայելյանի հետ՝ հաշվի առնելով, որ նա Սասուն Միքայելյանի որդին է, Սասուն Միքայելյանի գործոնը երբևէ խանգարե՞լ է, Ահարոն Սահակյանը վստահեցնում է՝ բացարձակ չի խանգարում։

Մարզպետը շեշտում է՝ 2021 թվականից մարզպետի պաշտոնը ստանձնելուց ի վեր՝ համայնքների ղեկավարների հետ աշխատում է նույն սկզբունքով։ Աշխատում են որպես գործընկերներ՝ իրենց լիազորություններն ու պարտականությունները կատարելով։    «Եթե Հրազդան համայնքի ղեկավարի մասին ենք խոսում, նրա հետ բավական հեշտ է աշխատելը, քանի որ իր կողմից էլ կա այդ համայնքում շատ աշխատանք իրականացնելու ցանկություն։ Աշխատելը հեշտ է ստացվում։ Այսքան ժամանակ որևէ խնդիր չի եղել։ Աշխատանքային հարաբերություններից դուրս էլ բավական ջերմ մարդկային հարաբերություններ ունեմ և՛ Սասուն Միքայելյանի, և՛ Սևակ Միքայելյանի հետ։

Սասուն Միքայելյանը մարզի քաղաքական պատասխանատուներից մեկն է․ մարզում ՔՊ վարչության երեք անդամ ունենք։

Բոլորի հետ էլ ջերմ աշխատանքային հարապերություններ ունենք, նորմալ հունով աշխատում ենք»։   

Հարցին՝ ղեկավարի բարի համբավի ամրապնդման գործում հիմնականում ո՞ր գործոնները կարևոր դերակատարում ունեն, մարզպետն ասում է՝ ինքը տարբեր ոլորտներում աշխատել է, հիմնականում պետական ապարատում է աշխատել․ Ազգային անվտանգությունում է աշխատել երկար տարիներ, եղել է Գառնիի համայնքապետ հինգ տարի, այնուհետև մարզպետ է նշանակվել։

Ըստ մարզպետի՝ իր բոլոր աշխատանքներում աշխատաոճի մեջ  ընդհանրություններ կան՝ աշխատասիրությունը, գործընկերային ճիշտ հարաբերություններ կառուցելը, ազնիվ լինելը։ Կոտայքի մարզպետն անդրադառնում է նաև առաջիկայում իրականացվելիք ծրագրերին, որոնց ուղությամբ արդեն իսկ աշխատանքներ են իրականացվում։

  «19,8 միլիարդի սուբվենցիոն ծրագրեր ունենք, որոնք ուղղված են բնակավայրերի փողոցների կառուցմանը, խմելու ջրի, ջրահեռացման համակարգերի, այգիների ու պուրակների կառուցմանը։ Այս ամենը մեր առօրյա աշխատանքն է դարձել արդեն։ 24 ժամ զբաղված ենք այս ծրագրերի իրականացմամբ։ 

2021 թվականին, երբ ստանձնեցի մարզպետի պարտականությունները,  սուբվենցիոն ծրագրերը, եթե չեմ սխալվում, 3-4 միլիադ էին, բայց այս տարիների ընթացքում աճել են ու հասել 19,8 միլիարդ դրամի։  Սա մեծ աշխատանքի արդյունք է։ Իհարկե, սա նաև համայնքների խոշորացման արդյունքն է, որ կարողանում են մեծ ծրագրեր ներկայացնել»,- ասում է Կոտայքի մարզպետը։

Ըստ նրա՝ 2018 թվականից հետո դրական փոփոխություններ են նկատվել ոչ միայն Կոտայքում, այլև ողջ հանրապետությունում։ «Այն, ինչի մասին խոսեցինք, երկար տարիներ նորմալ տեմպերով չէին իրականացվում։ Հասարակ խնդիրներ կային, որոնք չէին լուծում, օրինակ գյուղեր կային, որտեղ խմելու ջուր չկար 21-րդ դարում, այսօր այդ հարցերը շատ արագ տեմպերով լուծվում են։ Դպրոցներ ունեինք, որ անմխիթար վիճակում էին։

Ցավոք, այդպիսի դպրոցներ դեռ էլի՛ կան, բայց աշխատանքները շարունակվում են։   

Իմ առաջին շրջայցերից մեկի ժամանակ Կապուտան գյուղի դպրոց մտա։ Ավանդույթ կա, շրջայցից հետո համայնքի ղեկավարը հրավիրում է հացի։

Անկեղծ եմ ասում, այդ օրը չկարողացա  հաց ուտել․ չէի պատկերացնի, որ 21-րդ դարում երեխաները կարող էին այդ պայմաններում սովորել։ Ահավոր վիճակ էր․․․․»,- հիշում է Կոտայքի մարզպետը։

Հարցին՝ ինչպե՞ս եք պատկերացնում Կոտայքի մարզը 10 տարի անց և ի՞նչ խորհուրդ կտաք մարզի բնակչությանը, Կոտայքի մարզպետն արձագանքում է․ «Ոչ միայն մեր մարզի բնակիչներին, այլև ՀՀ քաղաքացիներին, հայ ազգին խորհուրդ կտամ ավելի շատ սիրեն մեր երկիրը, մեր պետությունը։  Այն վերաբերմունքը, որ երբեմն ցուցաբերում ենք բնության ու շրջակա միջավայրի նկատմամբ, երբեմն սիրո պակասի դրսևորում է։ Ես կցանկանայի, որ մեր պետությունն ու մեկս մյուսին ավելի շատ սիրեն։ Սիրո պակաս կա մեր երկրում։ Հայրենիքը սրելու զգացողությունը մարդու մեջ ձևավորվում է ընտանիքում, մանկապարտեզում, դպրոցում։

Ավելին՝ դպրոցում դաստիարակվում են ավելի շատ, քան ընտանիքում։ Ես ամեն օր շուրջ 50 կմ տարածք եմ կտրում, մինչև աշխատավայր եմ հասնում։ Ես միշտ ուշադրությամբ հետևում եմ, թե մենք ինչպես ենք մեր բնությանը վերաբերվում։

Հրազդանից թեքվելիս միշտ նկատում եմ, որ մի գեղեցիկ բացատում աղբ են լցնում։ Միշտ էլ աաղբահանության աշխատանք կատարվում է, բայց էլի՛ աղբ են լցնում․ սա ընդամենը մի օրինակ էր։ Սա նշանակում է, որ երբեմն անտարբեր ենք մեր երկրի նկատմամբ, որ այսպիսի բաներ ենք անում․․․ Ես շատ կուզենամ, որ կոտայքցին, ՀՀ քաղաքացին ավելի շատ աշխատի ու ավելի շատ մտածի իր երկրի մասին։ 

Մենք բոլորս մեր տեղերում մեր պարտականությունները պիտի ազնվորեն ու պատշաճ կերպով կատարենք, որպեսզի ավելի զարգացած ու հզոր պետություն ունենանք»,- եզրափակում է Կոտայքի մարզպետը։

meganews.am