«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հայաստանի քաղաքագետների միության նախագահ Հմայակ Հովհաննիսյանը:

– Պարոն Հովհաննիսյան, լրանում է Հոկտեմբերի 27-ի 21-րդ տարելիցը։ Եվ 21 տարի անց այս օրը Հայաստանը գոյության պայքար է մղում։ Հետ նայելով՝ ի՞նչ դիտարկումներ կանեք, արդյոք կունենայի՞նք այս վիճակը, եթե չլիներ Հոկտեմբերի 27-ը։

– Եթե չլիներ Հոկտեմբերի 27-ը, այսօր մենք կունենայինք այլ որակի երկիր, բանակը կունենար ամենաժամանակակից պաշտպանական միջոցներ, մենք կունենայինք նաև սեփական ռազմական արդյունաբերություն, կունենայինք մեր ռազմավարական դաշնակցի հետ համատեղ պաշտպանության և փոխօգնության մասին այնպիսի պարտավորեցնող պայմանագրեր և, ինչը շատ ավելի էական է, այնպիսի բարձր փոխվստահությամբ ջերմ հարաբերություններ, որ Թուրքիան երբեք չէր համարձակվի միջամտել մեր տարածաշրջանի գործերին, ինչպես չհամարձակվեց միջամտել 90-ական թվականներին: Ոմանք միամտաբար կարծում են, որ Թուրքիայի այս լկտի ներխուժումը հարավկովկասյան տարածաշրջան պայմանավորված է Էրդողանի անձնական խառնվածքով, սակայն իրականում 90-ականներին Անկարայի մտքին նույնպես կար Հայաստանի դեմ պատերազմելու տարբերակը: Բայց Մոսկվան իր պաշտպանության նախարարի շուրթերով այն ժամանակ հստակ ու կոշտ հայտարարություն արեց՝ հասկացնելով, որ այդ դեպքում կանգ չի առնի նույնիսկ միջուկային զենքի միջոցով Թուրքիային սանձելու առջև: Այո, թո՛ղ բոլորը իմանան, որ այն, ինչ միշտ եղել է թուրքերի մտքին, բայց ինչը նրանք թաքցրել են, քողարկել են, այսօր Էրդողանը բացեիբաց արտահայտում է: Ի զարմանս այն միամիտների, ովքեր 30 տարի շարունակ մեզանում ճամարտակում էին, որ երբեմնի ցեղասպան Թուրքիան փոխվել է, արդիականացել է, քաղաքակրթվել է: Կարող էին, չէ՞, կարդալ մեծն Ժան Ժակ Ռուսոյին և գոնե ֆրանսիացի փիլիսոփայի օգնությամբ հասկանալ, որ մարդկային բարոյականությունը մոդեռնիզացման, տեխնիկական զարգացման հետ ոչ մի կապ չունի, որ թուրքը մնում է թուրք բոլոր ժամանակներում և բոլոր պարագաներում:

– Կա տեսակետ, որ այդ ոճրագործությունը կապված էր հենց արցախյան հարցի հանգուցալուծման՝ մասնավորապես Մեղրիի տարբերակի հետ։ Արդյոք կիսո՞ւմ եք այդ կարծիքը։

– Ո չ թե կիսում եմ, այլ առաջիններից մեկն եմ, ով այդ մասին խոսել ու գրել է: Ես այս պատերազմի առաջին իսկ օրվանից ասել եմ, որ այսօր պատերազմի միջոցով փորձ է արվում լուծել ճիշտ այն նույն հարցը՝ Նախիջևանը Ադրբեջանին միացնելու և մեզ Իրանի հետ ընդհանոր սահմանից զրկելու, լիակատար շրջափակման մեջ վերցնելու հարցը, որը բաց մնաց, փաստորեն այդպես էլ չմերժվեց այն ժամանակ հենց Հոկտեմբերի 27-ի իրականացման շնորհիվ: Հոկտեմբերի 27-ը հենց դրա համար էր կազմակերպվել, որ հարցը չփակվի մինչև այսօր և այսօր փորձ արվի արդեն այլ՝ լայնածավալ պատերազմի միջոցով հարցին լուծում տալ ու Իրանի հետ մեր սահմանը վերցնել վերահսկողության տակ: Որովհետև մեր նախընտրական ցուցակը ղեկավարող Կարեն Դեմիրճյանն ու Վազգեն Սարգսյանը, ում մերձավոր զինակիցը պատիվ ունեի ես լինելու, կտրականապես դեմ էին Մեղրին փոխանակելու հայտնի ծրագրին, որը դեռ 90-ականներին փորձագիտական մակարդակով քննարկվում էր, իսկ 90-ականների վերջում դրվեց քաղաքական օրակարգում և մահաբեր կրակոցների շնորհիվ այդպես էլ չմերժվեց, մնաց առկախ մինչև մեր օրեր: Մնաց՝ առաջացնելով ոսոխի մեջ հույսեր, որ այն հնարավոր կլինի Հայաստանին պարտադրել պատերազմի միջոցով։

Մանրամասները՝սկզբնաղբյուր կայքում