Նախորդ կիրակի օրը Մոսկվայում, Պետերբուրգում եւ Ռուսաստանի մի քանի այլ քաղաքներում տեղի ունեցած բողոքի ցույցերից հետո, որոնք անցկացվեցին ի պաշտպանություն Ալեքսեյ Նավալնու, բավական հետաքրքիր իրավիճակ ստեղծվեց։ Նույնիսկ Պուտինին ամենաթունդ կերպով քննադատողները սկսեցին քննադատել Նավալնուն, նույնիսկ մեղադրել, որ նա բարոյալքում է սերմանում ռուսական բողոքարար ընդդիմության ներսում։ Որոշ փորձագետներ էլ փաստեցին, որ ցույցերի ժամանակ, հաճախ մոռանում էին, որ Նավալնու օգտին են դուրս եկել փողոց եւ լրիվ այլ օրակարգ էին բարձրացնում։

Ընդհանրապես, եթե ուսումնասիրենք վերջին շաբաթների քաղաքական իրադարձությունները Ռուսաստանում, ապա բավական հետաքրքիր իրողություններ կարձանագրենք, որոնք օգտակար կլինեն նաեւ Հայաստանի համար։ Նախ, Նավալնին Ռուսաստան վերադարձավ, այդ մասին արդեն կարելի է վստահ ասել՝ այսպես ասած՝ ռուսական իշխանական բուրգը «փչացնելու» համար՝ «Պուտինի պալատի» մասին ֆիլմի ցուցադրությունով։ Առաջին պահին, կարծես թե հաջողությունը նրա կողմն էր, սակայն հետագա օրերին պարզաբանումները պալատի հետ կապված, այդ նույն ֆիլմում տեղ գտած կիքսերի բացահայտումը եւ այլն, ցույց տվեց, որ Նավանին մեծ հաշվով ավելին չէ, քան միջակ ժուլիկը, ով պարզապես լավ մանիպուլյատոր է եւ ոչինչ ավելի․ գրեթե Նիկոլ Փաշինյան, կամ մի քիչ ավել՝ մի քիչ պակաս։

Արդեն Նավալնու կողմնակիցների եւ օտարերկրյա գործակալների /որոնք սովորաբար դիվանագիտական առաքելություններում որպես հաստիքով դիվանագետ են ամրակցվում/ հանդիպումների տեսագրությունների հրապարակումները բավականին լուրջ հարված հասցրեցին Նավալնուն, քանի որ դրանք ներկայացվում են բացառապես պետության դեմ գործելու դիտանկյունից, իսկ ռուս մուժիկի համար պետությունը, պետականությունը անսակարկելի ու սրբազան բան է։ Ու հիմա մի այնպիսի իրավիճակ է ստեղծվել, որ կարծես թե խառնաշփոթ կա նույնիսկ ամենահակաիշխանական ռուս մարդու գլխում՝ ինչ անել, ում հավատալ։

Սա իրականում նորմալ վիճակ է, քանի որ Նավալնին ու նավալնիականները ըստ էության չեն առաջարկում գաղափարախոսություն, քաղաքական հենք, որի շուրջ կարելի կլինի համախմբվել։ Նրանց նպատակը եթե մեզ հասկանալի ձեւով բացատրենք, Պուտինին տուն ուղարկելն է, սակայն Ռուսաստանում այդպես չի լինում, քանի որ չկա մեկը, ով կարող է գրավել Պուտինի տեղը, իսկ Նավալնին հաստատ այդ մարդը չէ, որ կարողանա նման ահռելի միջուկային գերտերություն ղեկավարել։

Պարզ ասած՝ նավալնիականության մեջ կա գաղափարական դատարկություն, որը բերում է արդեն բարոյական սնանկության։ Այն ըստ էության դժգոհության գեներացման ճանապարհով հաջողության հասնելուն միտված շարժում է եւ այս առումով խիստ նման է Նիկոլ Փաշինյանի ՔՊ-ին։ Իրականում, 2018 թվականի իշխանափոխությունն էլ գաղափարական եւ բարոյական սնանկ շարժում էր, եւ հաջողության հասավ միայն այն պատճառով, որ նախ նախկին իշխանությունները ի դեմս իրենց լիդեր Սերժ Սարգսյանի չգնացին կոշտ հակազդման եւ երկրորդ՝ կուտակվել էր նեգատիվ դժգոհությունը, որը պետք է պարպվեր ու պարպվեց։

Արդյունքում ունեցանք մի իշխանություն, որը չի դավանում ոչ մի «իզմ»-ի եւ դրանով պայմանավորված՝ նաեւ իրեն որեւէ կերպ քաղաքական ու բարոյական պատասխանատվությունից ազատ է զգում։ Նույնիսկ եթե Նավալնին ունի այսպես ասած՝ կիսաֆաշիստական անցյալ, ապա Փաշինյանի դեպքում դա էլ չկա։ Եվ վերջապես, Հայաստանում հիմա որեւէ քաղաքական ընդդիմություն կկարողանա հաջողության հասնել, եթե առաջարկի քաղաքական, սոցիալական, տնտեսական, եւ բարոյական իր գաղափարախոսությունը, որի շուրջ պետք է մարդիկ միավորվեն։ Կյանքը ցույց է տալիս, որ կոնկրետ անձի դեմ նեգատիվի կուտակելով, այլեւս հաջողություն արձանագրել հնարավոր չէ, ոչ էլ նրան հեռացնել, հատկապես երբ «փողոցից եկած» իշխանությունը ընդունելի չէ մեծ խաղացողներից շատերի համար։