Yerevan.today-ը գրում է. «Ուղիղ 15 տարի առաջ, Ֆրանսիայում, իսկ եթե ավելի կոնկրետ՝ Ռամբույեում, փետրվածի 10-ին Արցախի հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացքում գրանցվեց թերեւս ամենից լարված, նաեւ՝ տեւական բանակցային փուլը:

Հիմա Հայաստանի անկախության վերականգնումից հետո եղած տասնամյակները մեծ ոգեւորությամբ «զրոյացնող» ճամարտակներից շատերը այն ժամանակ երեւի դեռ մանկապարտեզի սեղանի տակ էին խաղում, ուստի ավելորդ չէ թեթեւակի հիշեցնել, թե ինչ էր տեղի ունենում 15 տարի առաջ բարեկամական, բայց հեռավոր Ֆրանսիայում:

Եվ այսպես. 2006-ի փետրվարի 10-ին սկսվեցին Հայաստանի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի բանակցությունները Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի հետ: Նրանք նախ Փարիզում առանձին հանդիպումներ էին ունեցել Ֆրանսիայի նախագահ Ժակ Շիրակի հետ, ինչից հետո Ռամբույե արվարձանում մեկնարկել էին Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների բանակցությունները, որոնք ընդհանուր առմամբ տեւեցին 4 ժամ:

Հիշողները նաեւ կմտաբերեն, իսկ տարիքային եւ այլ օբյեկտիվ պատճառներով (ի վերջո, 15 տարի է անցել) չմտաբերողներին հիշեցնենք, որ Ռամբույեի բանակցային մարաթոնից հետո կրտսեր Ալիեւը բավականին տառապած, եթե կարելի է ասել՝ ճմրթված տեսք ուներ: Երեւում էր՝ նեղված է բանակցությունների ընթացքից, ճնշման տակ է եղել։ Եվ հակառակը՝ Ռոբերտ Քոչարյանն իրեն բնորոշ առույգ, վստահ կեցվածքով էր:

Հարցն այն է, որ բանակցությունները, ի մասնավորի՝ Արցախի հիմնախնդրի կարգավորման բանակցային գործընթացը երբեք էլ դյուրին ընթացք չի ունեցել, խնդիրները միշտ էլ բարդ են եղել: Ավելին, աշխարհաքաղաքական տարբեր ուժային կենտրոններ, լինեն դա ԱՄՆ-ը, Արեւմուտքը, թե Ռուսաստանը, միշտ էլ ճնշումներ գործադրել են՝ ձգտելով հասնել կարգավորման համաձայնության հանգուցակետի: Բայց խնդիրն այն է, որ հիմա ոմանց, ավելին՝ ակնհայտորեն անարժան սուբյեկտների կողմից այդքան վատաբանվող «նախկինում» Հայաստանը ներկայացնում էին գործիչներ, որոնք կարողանում էին հստակ ու ընկալելի ներկայացնել մեր պետության դիրքորոշումը, կարողանում էին առավել քան բավարար որակով ու մակարդակով պաշտպանել մեր պետության ու մեր ժողովրդի շահերը: Այսինքն՝ էականն այն է, թե ո՛վ է մեր կողմից գլխավոր բանակցողը, ինչպիսի դիրքավորում ունի եւ ինչ դիրքերից է հանդես գալիս, ինչ կեցվածքով:

Ի դեպ, երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ինքնակենսագրական «Կյանք եւ ազատություն» հուշագրության մեջ այդ առումով բավականին խոսուն վկայություն կա՝ Ժակ Շիրակի հետ դեռեւս 1997-ի դեկտեմբերին (Ռոբերտ Քոչարյանն այն ժամանաը ՀՀ վարչապետն էր), ունեցած հանդիպման եւ հենց Արցախի խնդրի կարգավորման թեմայի շուրջ Ֆրանսիայի նախագահի հետ քննարկման մասին: Ընդհանրապես, Ֆրանսիայի նախագահի հետ հաստատած հարաբերությունները ճիշտ օրինակ են երկրների միջեւ ամուր կապի։

Այդ հարաբերությունները միայն փոխադարձ այցելությունները չեն։ Դատելով նաեւ նրանից, թե ինչպես տարիների ընթացքում հաստատած կապերը քանդվեցին, կարող ենք ասել, որ ճիշտ չեն պատկերացումները, որ ղեկավարները չեն կարող ժողովուրդների միջեւ դարավոր բարեկամությունը խաթարել։ Ֆրանսիայի նախագահն այսօր, ըստ տարբեր հրապարակումների, հայտարարում է, որ չի հասկանում Նիկոլ Փաշինյանի պահվածքը։ Այնինչ, մինչ Փաշինյանը, կար փոխադարձ ջերմություն ու վստահություն։

Մանրամասները՝ սկզբնաղբյուրում։