Երեկ՝ հունիսի 21-ին, Հանրապետության հրապարակում «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության հանրահավաքի ժամանակ Գեղարքունիքի մարզպետ Գնել Սանոսյանը հայտարարեց, որ մոտ օրերս հայ-ադրբեջանական սահմանի Գեղարքունիքի հատվածում ռուս սահմանապահներ կտեղակայվեն, որից հետո Հայաստանի և Ադրբեջանի զինված ուժերը հետ կքաշվեն սահմանագծից։

Գեղարքունիքի մարզպետի հայտնած տեղեկությունը հունիսի 22-ին լրագրողների հետ զրույցում հաստատեց նաև ՀՀ Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ Արտակ Դավթյանը՝ նշելով. «Վերջնական որոշումը միայն մեր կողմի ցանկությունը չէ, մասնակցում են նաև այլ կողմեր, բանակցություններ են ընթանում։ Կատարման և տեխնիկական այլ հարցերի մասին լրացուցիչ կհայտնենք»։

«Մենք մեր տարածքում Ադրբեջանին հարցնելու ոչինչ չունենք, բայց բանակցություններն ընթանում են ռուսական կողմի հետ, որովհետև հարցեր կան, և նպատակ ունենք առանց բախումերի մեր տարածքում հայտնված ադրբեջանական ստորաբաժանումները հետ տանել»,- ընդգծեց ԳՇ պետը:

Այսօր լրագրողների հետ զրույցում թեմային անդրադարձավ  նաև Հայաստանում Ռուսաստանի Դաշնության դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինը՝ նկատելով. «Դուք գիտեք, որ ռուսական սահմանային կետեր արդեն կան Սյունիքում՝ հայ-ադրբեջանական սահմանի խնդրահարույց հատվածներում: Ինչ վերաբերում է հետագա քայլերին այս առումով՝ եկեք սպասենք»։

ՌԴ դեսպանը ճիշտ է, պատերազմից հետո հայ-ադրբեջանական սահմանի խնդրահարույց հատվածներում տեղակայվեցին ռուսական սահմանային կետեր: Սակայն, այս հայտարարություններից մի քանի հարցադրում են առաջանում առ այն, որ  պատերազմից հետո և՛ Սյունիքի մարզում, և՛ Գեղարքունիքի մարզում  հայ-ադրբեջանական սահմանային հատվածներում նույն իրավիճակն  է ստեղծվել, սակայն պատերազմից հետո ռուսական սահմանապահները տեղակայվել են միայն հայ-ադրբեջանական սահմանի  Սյունիքի  հատվածում՝ Նռնաձորից (Նյուվադի) մինչև Տող: Իսկ ինչո՞ւ նույն բանը պատերազմից անմիջապես հետո չարվեց հայ-ադրբեջանական սահմանի Գեղարքունիքի հատվածում, այսինքն՝ Տողից մինչև Կութ կամ Վերին Շորժա։ Փաստացիորեն, եթե հայկական կողմը ռուսական կողմին դիմել է սահմանային հատվածներում ռուս սահմանապահների տեղակայման խնդրանքով, դժվար թե շոշափեր միայն Սյունիքի հատվածում սահմանապահների տեղակայման անհրաժեշտությունը՝ անտեսելով հայ-ադրբեջանական սահմանի Գեղարքունիքի մարզի հատվածը։

Ուրեմն, ինչ-ինչ պատճառներով ռուսական կողմը չի արձագանքել հայկական կողմի խնդրանքին կամ չի բավարարել այն: Կարճ ասած՝ մերժել է:

Այս պահին Գեղարքունիքի հատվածում ռուս սահմանապահների տեղակայման հարցը ձգձգվում է ոչ Ադրբեջանի պատճառով: Ինչպես նշել էր ՀՀ ԶՈւ ԳՇ պետը, բանակցություններն ընթանում են ռուսական կողմի հետ: Նրա խոսքով՝ այդ հարցի շուրջ ոչ թե ադրբեջանական կողմին են հարցնելու, քանի որ սեփական տարածքում քայլեր ձեռնարկելու համար նրանց հարցնելու կարիք չունեն, բայց կան որոշ այլ հարցեր։

Եվ հենց այստեղ է խնդիրը, թե այդ ի՞նչ հարցեր են, որ ռուսական կողմի հետ ոչ մի կերպ չի ստացվում կարգավորել: Միգուցե խնդիրը զուտ ֆինանսական է՝ այսօր առանց այն էլ ահռելի ռազմական ծախսեր ունեցող ՌԴ-ն չի կարողանում իրեն թույլ տալ լրացուցիչ ծախսեր: Բայց մի քանի օրվա մեջ Ուկրաինայի սահմանի մոտ տասնյակ հազարավոր զորքեր տեղաշարժող կամ ՆԱՏՕ-ի կողմից, իբր վերահաս սպառնալիքի պատճառով իր արևմտյան սահմանի ամբողջ երկայնքով 28 նոր զորամաս կառուցող Ռուսաստանը դժվար թե նայեր Գեղարքունիքի հատվածում մի քանի հարյուր ռուս սահմանապահների տեղակայման ծախսերին:

Թե՞ պատճառն այն է, որ ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի ներուժը բավարարել է միայն հայ-ադրբեջանական սահմանի Սյունիքի հատվածի համար: Կամ էլ խնդիրը լրիվ այլ տեղ է, ոչ ֆինանսական է, ոչ նյութատեխնիկական, ոչ էլ մարդկային ներուժի: Ապրենք, տեսնենք: Միայն հիշեցնենք, որ ադրբեջանցիները ներխուժեցին Հայաստանի ինքնիշխան տարածք հենց այն հատվածից, որտեղ ռուսները հրաժարվել էին տեղակայվել և մինչ օրս տեղակայված չեն: