Գործող իշխանություններին առանց փաստարկների քննադատելը և լուծումներ չառաջարկելն աշխարհում ամենահեշտ և անպիտան զբաղմունքն է։ Դրա համար ես իմ վերլուծությունը կառուցում եմ հստակ փաստերի վրա և հաջորդ հոդվածում նաև առաջարկելու եմ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու լուծումներ։ Ամեն դեպքում, որպես եզրակացություն, ամենասկզբից պետք է արձանագրեմ, որ ՀՀ Կառավարությունն էներգետիկայի ոլորտում ոչ թե պարզապես թերանում է, այլ դրսևորում է մտավոր հետամնացության հատկանիշներ։ Եթե իմ եզրակացությունները և ներկայացված փաստերը կհերքվեն տեխնիկապես գրագետ պետական որևէ փաստաթղթով կամ հիմնարար տվյալներով, ապա ես ներողություն կխնդրեմ և հոդվածը կհրապարակեմ ճշգրտումներով, ինչպես որ դա ընդունված է ամբողջ աշխարհում։

Նոր ատոմային էլեկտրակայանի (ԱԷԿ) կառուցման ճանապարհային քարտեզ մշակելու և դրա իրագործումն անհապեղ սկսելու փոխարեն, ՀՀ Կառավարությունն իր «ՀՀ էներգետիկայի բնագավառի զարգացման ռազմավարական ծրագիր  (մինչև 2040 թ.-ը)» փաստաթղթի նախագծում, որը 2019թ․-ի վերջին հրապարակվել էր հանրային քննարկումների համար, խոսում է գործող ԱԷԿ-ի շահագործումը մինչև 2036 թվականը երկարացնելու հնարավորության ուսումնասիրության մասին։ Այս մոտեցման վերլուծական հենքը, ամենայն հավանականությամբ, «Էներգետիկայի գիտահետազոտական ինստիտուտ» ՊՓԲԸ կողմից և ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության օժանդակությամբ, մշակված  «Հայաստանի էներգետիկ համակարգի նվազագույն ծախսերով 2020-2036 թթ․-ի զարգացման պլան» փաստաթղթում ներառված վերլուծությունն է։ Ըստ այդ փաստաթղթի, գործող ԱԷԿ-ի ժամկետի երկարաձգումը մինչ 2032 կամ 2036 թվականներ կարող է արժենալ, համապատասխանաբար՝ 150 և 300 մլն ԱՄՆ դոլար։

 Մտավոր հետամնացության դրսևորում No. 1։

Ռազմավարական փաստաթղթերում չի կարելի առաջ քաշել ԱԷԿ-ի շահագործման ժամկետի 2026թ․-ից հետո երկարացման դրույքներ՝ առանց որևիցե լուրջ տեխնիկական ուսումնասիրության, հատկապես, երբ նմանատիպ փաստաթղթերն օգտագործվում են պետության էներգետիկ ռազմավարության մշակման համար։ Պետք է հիշել, որ գործող ԱԷԿ-ը շահագործման է հանձնվել 1975թ.-ին, կանգնեցվել է 1988-ին և նորից վերաշահագործվել է 1995թ.-ին։ Ներկայումս ընթանում է դրա շահագործման կյանքը մինչև 2026թ. հերթական երկարաձգման աշխատանքները։

Պետք է նաև հաշվի առնել, որ աշխարհում բացակայում է ԱԷԿ-ի կոնսերվացման, կրկնակի վերագործարկման և շահագործման ժամկետի բազմակի երկարացման փորձը։ Եթե այդպիսին կա, խնդրում ենք հանրության հետ կիսվել։

Պետք չէ, որ Հայաստանը վերածվի փորձադաշտի։ ԱԷԿ-ի պես կառույցներում ամենակարևորն անվտանգությունն է, և դրանց կյանքը հնարավոր չէ անվերջ երկարաձգել։ Այստեղ անվտանգության աստիճանի նվազեցման կամ նույնիսկ նվազեցման չնչին ռիսկի պարագայում փոխզիջումային որևէ լուծումներ չպետք է իրագործվեն։

Մանրամասները՝ սկզբնաղբյուրկայքում: