Մասնագետի կարծիքով՝ դա է թելադրում աշխարհաքաղաքական իրավիճակը

Վիճակագրական կոմիտեն հրապարակել է ՀՀ սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող ընթացիկ-օպերատիվ ամփոփմամբ ստացված նախնական հիմնական մակրոտնտեսական ցուցանիշները 2021 թ. հունիսի 25-ի դրությամբ։

Ըստ վերջինիս՝ 2021 թ. հունվար-մայիսին նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ մակրոտնտեսական ցուցանիշների պատկերը հետեւյալն է. տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն աճել է 4.3, արդյունաբերական արտադրանքի ծավալը՝ 2.3, շինարարության ծավալը՝ 14.3, առեւտրի շրջանառությունը՝ 7.4 տոկոսով, ծառայությունների ծավալը՝ 0.9, էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը՝ 2, արտաքին առեւտրաշրջանառությունը՝ 11.6, արտահանումը՝ 20.8, ներմուծումը՝ 6.7 տոկոսով։ Նույն ժամանակահատվածում՝ նախորդ տարվա նկատմամբ սպառողական գների ինդեքսն աճել է 5.5 տոկոսով: 2021 թ. մայիսին նախորդ ամսվա նկատմամբ մակրոտնտեսական ցուցանիշների դինամիկական պատկերը սա է. տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն աճել է 2, արդյունաբերական արտադրանքինը՝ 3.4, շինարարության ծավալը՝ 17.9, առեւտրի շրջանառությունը՝ 6,  ծառայությունների ծավալը՝ 3.4 տոկոսով։

Էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը նվազել է 12.9 տոկոսով, արտաքին առեւտրաշրջանառությունն աճել է 3.9, արտահանումը՝ 7.9, ներմուծումը՝ 1.5 տոկոսով։ Սակայն, ինչպես ,ՀՀե-ի հետ զրույցում նշեց տնտեսագետ Կարեն Սարգսյանը, փաստացի, եթե նշված ցուցանիշները ճշգրտենք գնաճի ինդեքսով, ապա նախորդ տարվա համեմատ որոշ ցուցանիշների գծով անկում կտեսնենք, այդ թվում տնտեսական ակտիվության ցուցանիշի, արդյունաբերական արտադրանքի ծավալի եւ էլեկտրաէներգիայի արտադրության:

Իսկ եթե հաշվի առնենք նաեւ, որ անցած տարվա մարտ-մայիս ամիսներին Հայաստանի տնտեսությունը գտնվել է լոքդաունի մեջ, ապա կարծում եմ՝ պատկերը էլ ավելի մտահոգիչ էե,- հավելեց տնտեսագետը: Թե ինչ իրավիճակում ենք, հասկանալի է։ Հասկանալի է նաեւ, որ ոտքի կագնելու համար մեզ ամբողջովին նոր՝ տնտեսական զարգացման խորքային ռազմավարություն է պետք։ Թե ինչպիսի ռազմավարություն, ո՛ր ոլորտները շեշտադրած, այս հարցն էլ ենք հիմա մի կողմ թողնում, քանզի մեկ անգամ չէ, որ քննարկել ենք։ Տնտեսության դրական շարժերի համար ներդրումներ են պետք։

Ինչպե՞ս ենք ներդրումներ բերելու, եթե մեր երկրում անվտանգության առումով խնդիրներ կանե՝ ,ՀՀե-ի այս հարցին ի պատասխան տնտեսագետը համառոտեց. ,Ակնհայտ է, որ ներկայիս սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամից դուրս գալու համար անհրաժեշտ են հսկայածավալ ներդրումներ՝ ինչպես տեղական, այնպես էլ օտարերկրյա։

Իսկ վերջինիս ապահովման համար, բնականաբար, անհրաժեշտ է նախեւառաջ անվտանգություն, քաղաքական կայունություն, կանխատեսելի միջավայր, երաշխիքների ապահովում։ Փաստացի, սահմանների շուրջ ստեղծված իրավիճակը, երբ ադրբեջանական զորքերը արդեն շուրջ 1,5 ամիս ապօրինաբար մեր երկրի ինքնիշխան տարածքում են եւ ոչ միայն պարզապես գտնվում են այնտեղ, այլեւ ինժեներական ամրացման աշխատանքներ են իրականացնում մի շարք հատվածներում, չի կարող որեւէ կերպ չազդել ներդրումների հոսքերի վրա։ Այս պահին ներդրումներ բերելու միակ հնարավոր լուծումը թերեւս սփյուռքի ռեսուրսների ներգրավումն է որոշակի հիմնադրամների տեսքով։ Այս դեպքում զուտ հայրենասիրական մղումը կարող է դեր խաղալ։

Բայց այստեղ էլ հարցեր կան. գիտենք, որ սփյուռքում էլ միասնական մոտեցումներ չկանե։ ,Այնուամենայնիվ, եթե գանք տնտեսական ռազմավարությանը եւ ոլորտներին. արագ ու որակյալ աճի համար Դուք առիթով շեշտադրել եք ռազմարդյունաբերությունը։ Դրանից զատ՝ աճի համար ուրիշ ո՞ր ոլորտներին է պետք ուշադրություն դարձնելե՝ ,ՀՀե-ի հաջորդ հարցին մեր զրուցակիցը պատասխանեց՝ ելնելով Հայաստանի առջեւ ծառացած մարտահրավերներից։ Ըստ այդմ, մասնագետի խոսքերով, ամենակարեւոր ոլորտը, որտեղ կա ներուժ եւ հնարավոր է պետական խթանող եւ ուղղորդող քաղաքականության միջոցով կարճ ժամանակում հասնել արդյունքների, ՏՏ ոլորտն է՝ ռազմարդյունաբերական համալիրի վերազինման եւ արդիականացման ուղղությամբ։ ,

Սա իր հերթին կնպաստի տնտեսության դիվերսիֆիկացմանը։ Կարծում եմ նաեւ, ճիշտ կլինի, որ ամբողջ տնտեսությունը ծառայի ռազմարդյունաբերության առաջանցիկ զարգացմանը, եւ անցում կատարվի պլանային կառավարման։

Մենք այնպիսի բարդ աշխարհաքաղաքական իրավիճակում ենք, որ եթե չապահովվենք Հայաստանի անվտանգության համար անհրաժեշտ նվազագույն պայմաններ, ապա, չեմ կարծում, որեւէ արտաքին ուժ դա կվերցնի իր վրաե,- եզրափակեց տնտեսագետը։

Արմենուհի Մելքոնյան